Proses Güvenliği Yönetimi
Değişim yönetimini uygulaması zor mu? Yeni bir sisteme ihtiyaç var mı? Ne kadar etkin bir sistemim var?
Güvenlik Yönetim Sistemi Neden Önemlidir?
Proses Güvenliği Yönetimi tehlikeli kimyasalların kontrolünü sağlamak amacıyla kullanılan sistematik analitik yöntemler bütünüdür. Proses Güvenliği Yönetimi uygulamaları işletmelerin proses güvenliği risklerini yönetmelerinin yanı sıra verimlilik artışına ve işletme optimizasyonuna katkı sağlamaktadır.
Proses Güvenliği Yönetimi Elementleri
Proses Güvenliği Yönetimi farklı element yapılarında tasarlanabilmektedir. Bunların en önemlileri aşağıda listelenmiştir:
- Ülkemizde de yürürlükte olan 7 elementli Seveso Direktifi Güvenlik Yönetim Sistemi Modeli,
- 14 elementli OSHA PSM Modeli,
- 20 elementli CCPS RBPS (Risk Based Process Safety) Modeli
İşletme dinamiklerine uygun ve mevzuata uyumun sağlanabileceği modelin seçimi Proses Güvenliği Yönetimi içerisindeki en önemli noktalardan biridir.
Güvenlik Yönetim Sistemi – SEVESO | Proses Güvenliği Yönetimi – OSHA | Risk Temelli Proses Güvenliği – CCPS |
Organizasyon ve Personel | Çalışan Katılımı | Proses Güvenliği Kültürü |
Proses Güvenliği Yetkinliği | ||
İşgücü Katılımı | ||
Eğitim ve Performans | ||
Alt Yüklenici Yönetimi | Alt Yüklenici Yönetimi | |
Büyük Kazaların Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi | Proses Güvenliği Bilgisi (PSI) | Proses Bilgisi Yönetimi |
Proses Tehlike Analizi (PHA) | Tehlike Belirleme ve Risk Analizi | |
Operasyonel Kontrol | Mekanik Bütünlük | Varlık Bütünlüğü ve Güvenilirlik |
Ateşli Çalışma İzni | Güvenli Çalışma Uygulamaları | |
İşletme Prosedürleri | İşletme Prosedürleri | |
Operasyonların İcrası | ||
Start-up Öncesi Güvenlik Gözden Geçirmesi (PSSR) | Operasyonel Hazırlık | |
Değişim Yönetimi | Değişim Kontrolü | Değişim Yönetimi |
Acil Durumlar için Planlama | Acil Durum Planlama ve Müdahale | Acil Durum Yönetimi |
Performans İzleme | Olay Araştırma | Olay Araştırma |
Ölçümler ve Metrikler | ||
Gözden Geçirme ve Denetim | Uyum Tetkikleri | Standartlara Uyum |
Tetkik | ||
Yönetimin Gözden Geçirmesi ve Sürekli İyileşme | ||
– | Ticari Sırlar | Paydaşlara Ulaşım |
Yönetim sistemleri süreçlerin uygulama esaslarını düzenleyerek kontrol altına alma yöntemidir. Proses Güvenliği Yönetimi Sistemi ise üretim, depolama, taşıma gibi tehlike yaratacak operasyonların yaratacağı riskleri kontrol altına almak için geliştirilmiş bir sistemdir. Directive 96/82/EC ile Avrupa Birliği tarafından alt ve üst seviye Seveso kuruluşlarında zorunlu hale getirilmiştir. Ülkemizde ise 30 Aralık 2013 Tarihli ve 28867 Sayılı Resmî Gazete yayınlanan “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” kapsamında alt ve üst seviyeli tesislerde zorunludur.
Proses Güvenliği Yönetimi Sistemi kuruluşların mevcut yönetim sistemleri ile entegre olmalıdır. Bu sayede yönetim sisteminin verimi artarak firma kültürüne uyumlu hale getirilecektir. Bu sistem ile aşağıda listelenen unsurlar bir yönetim sistemi ile kontrol altında tutulacaktır.
- Organizasyon ve Personel
- Büyük Kazaların Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
- Operasyonel Kontrol
- Değişim Yönetimi
- Acil Durumlar için Planlama
- Performans İzleme
- Gözden Geçirme ve Denetim
Güvenlik Yönetim Sistemi unsurları arasından büyük endüstriyel kaza frekansını etkileyecek olan en önemli faktör insan hatalarıdır. İnsan hatalarının en sık görüldüğü durumların kontrol edilmesi büyük endüstriyel kaza frekanslarının kontrolü için önemlidir. İnsan hatalarının etkilediği faaliyetlerin başında değişim yönetimi ve bakım operasyonları gelmektedir. Aşağıdaki faktörlerin kontrol altına alınması proses güvenliği çalışmaları sonucunda kuruluşların güvenlik seviyelerinin kontrolü anlamına gelecektir.
- Güvenlik Kültürü ve İnsan Faktörlerinin Sayısallaştırılması,
- Bakım Yönetimi ve Bakım Uygulamaları Optimizasyonu,
- Değişim Yönetimi Uygulamaları,
- Yaşanmış Kaza Araştırmaları
Güvenlik Yönetimi Sisteminin etkinliği şirket bünyesinde yaşanacak tüm kazaların önlenmesine yardımcı olarak kaynak kayıplarını da önleyecektir. Tesislerde kurulacak proses güvenliği yönetimi sisteminin uygulanan diğer yönetim sistemleri ile entegre hale getirilmesi, tüm süreci güvenlik tabanına oturtarak hantallıktan uzak entegre bir sistem kurulması anlamına gelecektir. Kurulan güvenlik yönetim sisteminin iç ve dış tetkikler ile işler hale getirilmesi sürekli iyileştirmeyi de beraberinde getirecektir.
ProSCon Proses Güvenliği Yönetimi (PSM) Projeleri
- Denetimler ile mevcut sistemin incelenmesi,
- Tespit edilen eksiklikler ve uygunsuzlukların değerlendirilerek işletmeye özgü yol haritasının oluşturulması,
- Eksikliklerin diğer mevcut yönetim sistemleri ile etkileşiminin oluşturulması,
- Çalışma ekibi ile birlikte PSM sisteminin oluşturulması,
- PSM Sisteminin performans göstergelerinin belirlenmesi ve gerekli güvenlik kültürünün ölçülmesi,
- Güvenlik kültürü eksikliklerine uygun çalışmaların planlanarak tesis proses güvenliği kültürünün artırılması,
- Ağ diyagramları ile tasarlanan sistemin iletişim eksikliklerinin tespiti ve iyileştirilmesi,
- Denetimler ile sistemin incelenerek sürekli iyileştirilmesi.